Ters Osmoz Sistemi Suyu Nasıl Arıtır?

Ters Osmoz dünya da ki en son teknoloji kullanılarak üretilen bir su arıtma cihazıdır. Aynı zamanda dünyanın en popüler su arıtma yöntemlerinden biridir. Ters osmozun çalışma prensibini anlamak gayet basittir. Ters osmoz su içerisinde ki pislikleri seçici bir şekilde suyun içinden sadece temiz bölümünü ayrıştırarak geriye kalan pislikleri atığa yönlendirir. Günlük hayatımızda bir çok ters osmoz örneğine rastlamak mümkündür. En önemli örneklerden biri, insan vücudunda bulunan mükemmel çalışan bir organ, evet bu organ böbreklerimiz. Normalde vücudumuzda bulunan kan ve suda zararlı mikroorganizmalar bulunur. Böbreğin görevi kanı temizlemektir. Diğer bir örnek ise bitki kökleridir. Bir bitkiye su verdiğiniz takdirde o bitki köklerinden osmoz yöntemi ile suyu içine çekerek büyüme sağlar. Osmoz prensibi herhangi bir enerji harcamadan suyu bir sünger gibi yer çekiminin ters yönünde içine çekmektedir. Ters osmoz ilk olarak yaklaşık 200 yıl önce ünlü fransız fizikçi Jean-Antoine Houdon tarafından labaratuarda keşfedildi. Ancak 1950 yıllarına kadar ters osmozun araştırılmasına herhangi bir şekilde yatırım yapılmadı.

1950 yıllarında Amerikanın önde gelen teknik üniversitelerinden biri University of California, Los Angeles devlet destekli bir proje kazandı. Bu projenin özünde deniz suyunu mekanik bir yöntem ile tatlı suya çevirmekti. Uzmanlar bu proje üzerinde tam on yıl boyunca uğraşarak ters osmoz filtrelerini üretmeyi başardırlar. Ve sonuç olarak denizdeki tuzlu suyu tatlı suya çevirdiler. Ancak bu filtrelerin maliyeti o kadar yüksek ürettiği su miktarı çok olunca projeye herhangi bir şekilde ticari bir teknoloji olarak görülmedi. Daha sonra 1970 lerde amerika ve rusya uzaya ilk insan gönderme yarışı içerisindeydi. Bir uzay istasyonunda astronotların su içmesi gerektiği için ve uzay istasyonuna gönderilecek suyun kapladığı yer açısından maliyetinin çok yüksek olacağı hesaplandı. Sonuç olarak bulunan ters osmoz yöntemini uzay istasyonunda kullanmaya kadar verdiler.

Ters osmoz suyu okadar temizler ki suyu içen astronotun çıkardığı atık bir mekanizma sistemi ile ters osmozdan geçerek temiz su atıklardan ayrılarak içme suyu halini alır ve bu sirkülasyon döngüsü içerisinde su sürekli olarak devir daim yapar. 1980 li yıllarda ilk defa ters osmoz fabrikaları kurulmaya başlandı. İlk fabrikalar denize yakın zengin ortadoğu ülkelerinde faaliyete geçti. Deniz kenarlarına kurulan fabrikalar tuzlu deniz suyunu arıtarak temiz suya çevirerek şehir şebekelerine gönderdiler. Diğer ülkelerde mesela Amerika’nın California gibi çöl şehirlerinde atık sular temiz içme suyuna çevirmek için kullanıldı. Aynı şekilde uzay istasyonlarında olduğu gibi orda bulunan şehir suyu atık tesislerinde atıklar arıtılarak yeniden temiz su elde edilerek şehir şebekelerine yönlendiriliyordu. 1990 larda ilk defa ters osmoz filtreleri küçük boyutlarda üretilmeye başlandı. Üretilen küçük boyuttaki filtrasyon sistemleri artık evlerin tezgah altlarına sığabilecek bir boyuta getirildi. Ancak ilk üretim tarihlerinde cihazların maliyetleri çok yüksekti. Nadir olarak Amerika ve avrupanın bazı ülkelerinde çok yüksek fiyatlara satılıyordu. Ancak son 5 yıl içerisinde ters osmoz çok başarılı bir performans gösterdi, dünya toplumu tarafından ilgi gördü. Üretimler arttı ve böylece fiyatlar da düştü. Ters osmoz’u düşük bütçeye sahip herkes satın alabilir.

Ters osmoz filtresi çarşafı yüzeyinde yaklaşık 5 angstrom büyüklüğünde gözenekler bulunmaktadır. 5 angstrom büyüklüğünde olan bir gözenekten neredeyse sudan başka hiç bir maddenin geçmesi mümkün değildir. Standart ucuz bir tortu filtresini örnek olarak ele alacak olursak, dışarıdan gelen arıtılmamış kirli su da ki tortular filtrenin dışarısında kalır ve filtrenin içerisine temiz su girer. Peki aynı şekilde ters osmoz filtresinin çalışma şeklini gözden geçirelim. Ters osmoz sadece doğrudan dışarıdan gelen suyu arıtıp temiz suyu ayıklama işlemini yapıyor olsaydı 1 litrelik bir su bile filtrenin tıkanmasına sebep olacaktır. Çünkü su içerisinde birçok kireç, tortu ve başka maddeler bulur. Fakat ters osmoz sisteminin atık su hattı bulunmaktadır. Ters osmoz mebranlarının gözenekleri çok küçük olduğundan atık su sistemi kullanmaktadır. Bu sistem kısaca örnek ile belirtelim. Alt ve üst olarak iki mebran çarşafı arasından geçen şehir şebeke (musluktan) gelen su her iki mebran arasından geçerken arıtılan temiz içilecek olan su mebranların diğer tarafına geçer. Küçük filtreden geçemeyen zararlı organizmalar, kireçler, tortular iki mebranın arasından geçerek atık hat ile dışarı atılır. Ters osmoz mebranları pahalı bir üründür ve tek başına su arıtma görevini yapamaz. Bunun için ilk önce gelen kirli su birkaç filtreden geçerek tortular ve büyük pislikleri kendilerinde tutar. İlk filtre tortuları hapseder, ikinci filtre karbon filtredir bu filtre suyu klordan ayırır, üçüncü filtre de su tekrar arıtılır ve temizlenmiş suyu son olarak ters osmoz filtresine gönderir. Ters osmoz en küçük zararlı partikülleri ayıklar atık borudan dışarı atar ve arıttığı temiz içme suyu son filtre olan tatlandırıcıdan geçtikten sonra tatlı, sağlık ve lezzetli bir içme suyuna dönüşür. Arıtılan bu suyu hem afiyetle içebilirsiniz hemde günlük yemek ve çay ihtiyaçlarınız için güvenle kullanabilirsiniz.